مفاهیم روش تحقیق

تفاوت بین نظریه و فرضیه (قسمت اول)
فرضیه، حدس و گمان زیرکانه ای است که در صورت تایید می تواند به نظریه یا بخشی از یک نظریه تبدیل شود.
به عبارتی فرضیه با تحقیق علمی شروع می شود، ولیکن نظریه مجموعه ای از اصول، قوانین و فرضیه های تایید شده است.
تحقیق و نظریه
نظریه، همیشه به صورت واقعی در فرآیند تحقیق عرضه می شود. گاهی اوقات تحقیق به منظور آزمودن نظریه انجام می شود. در برخی موارد، فرضیه تحقیقی از نظریه گرفته می شود. در غالب پژوهشها، روشهای تجزیه و تحلیل وقتی قوی و مناسب است که یافته ها را در جهت نظریه های تدوین شده، هدایت کند. همان طور که رابرت مرتن (1959)، خاطر نشان ساخته است: این کافی نیست که گفته شود تحقیق و نظریه باید با هم ازدواج کنند، بلکه باید بدانیم که چگونه یکی بر اساس دیگری انجام می شود. جورج هومان (1964)، معتقد است که نظریه دارای سه ویژگی عمده است: اولا، نظریه از مجموعه ای از مفاهیم با یک طرح مفهومی تشکیل شده است. برخی از مفاهیم موجود در نظریه توصیفی و بعضی عملیاتی هستند. مفاهیم عملیاتی از متغیرهای مستقل و وابسته تشکیل شده است. یکی از هدف های هر تحقیقی تعیین روابط بین متغیر مستقل و وابسته ای است که در نظریه بیان شده است.

ثانیا ، نظریه از قضایایی تشکیل شده است که به منظور توصیف روابط بین متغیرها به کار برده می شود. چنانچه بخواهیم یک نظریه رسمی تدوین کنیم، قضایا باید به صورت طرح اساسی صورت بندی شوند، به نحوی که بتوان یک نظریه را از نظریه دیگر به وجود آورد.
سرانجام، نظریه واقعیت های موجود در قضایا را روشن می کند. به این معنی که قضایا به کمک داده های واقعی تجربی و در دنیای واقعی قابل آزمون هستند. آنچه را که این مطلب بیان می کند، این است که نظریه به خاطر سازمان دادن و منظم کردن تجارب روزانه به کاربرده می شود. در بیان سازمان دادن و منظم کردن نظریه، می توان فرضیه ای از آن صورت بندی کرد و سرانجام با استفاده از روشهای تحقیق، فرضیه مزبور را آزمون کرد. به طور خلاصه، نظریه به منظور کسب بینش درباره ترتیب فعالیت های پژوهشی به کار برده می شود. نظریه ای که خوب تدوین شده باشد هم اطلاعات قبلی را سازمان می دهد و هم قضایای جدیدی را ، که قابل آزمودن هستند، به وجود می آورد.